ویژگی های مسجد نمونه

مسجد نمونه اسلام عهده دار نقشهای مهمّی در عرصه های عبادی، تربیتی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و

نظامی است. مطالعه این نقشها،سیمای مسجد نمونه را برای ما روشن می كند. اكنون در چند فراز به بررسی این رسا لتهای مهمّ می پردازیم.

الف ـ ویژگی های عبادیِ مسجد نمونه

 در فرهنگ دینی نام مسجد یادآور بندگی كرنش در پیشگاه خداوند متعال است. مسجد یعنی جایگاه سجده؛ و

سجده اوج عبادت و بندگی انسان برای خداست؛ كه: «السُّجودُ مُنتَهَی العِبَادَه مِن بَنی آدَمَ».[1]

در حقیقت در آیین پاك محمّدی ـ صلّی الله علیه و آله ـ با آن كه همه گستره خاك، مسجد است كه: «جُعِلَت لِیَ

الاَرضُ مَسْجِداً ....»[2] ولی برترین و اصیل ترین محفل برای عبادت و تقرّب جستن به خداوند متعال مسجد است.

از این رو، در قرآن كریم بر جنبه های عبادی مسجد بیش از هر بُعد دیگر آن تأكید شده است.

مسجد جایگاه عبادت و پرستش خالصانه خداوند است. «وَ اَنَّ الْمَساجِدَ لِلّهِ فَلا تَدْعُو مَعَ اللَّهِ أَحَداً»[3]

در گفتار معصومان ـ علیهم السّلام ـ كه ترجمان قرآن است ـ نیز بر این بُعد مسجد فراوان تأكید شده است.

بر پایه حدیثی قدسی از پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ خداوند مسجد را زیارتگاه خویش برشمرده؛ كه:«اَلا طُوبَی

لِعَبْدٍ تَوَضَّأ فِی بِیْتِهِِ ثُمَّ زارَنی فِیبَیْتی»[4]: خوشا به حال بنده ای كه در خانه خویش وضو بگیرد، آنگاه مرا در خانه ام

زیارت كند.»

این زیارت و اُنس و قُرب در سایه عبادت خالصانه مؤمنان در مسجد فراهم می آید. انوار تابناك این پرسش پاك و

بی آلایش، برای عرش نشینان پرتو افكنی می كند؛ آنسان كه ستارگان آسمان برای ما خاك نشینان نور افشانی

می كنند. كه:«اِنَّ بُیُوتی فی الأرْضِ المَساجِدُ تُضِیءُ لِأهْلِ السَّماء كَمَا تُضِیءُ النُّجُومُلِاَهْلِ الاَرْضِ.»[5]

حضور در مساجد و عبادت در خانه خدا افزون بر آن كه خود توفیقی بزرگ و كما لی ارزشمند است، كمالات روحی

دیگری را نیز در پی دارد. رحمت خاصّ خداوند، [6] آمرزش ا لهی[7]، بهشت برین،[8] همنشینی و همدمی با

فرشتگان الهی[9] از آن جمله است. 

كوتاه سخن آن كه یكی از نقشهای اساسی مسجد آن است كه زمینه را برای عبادت پر حضور و خا لصانه فراهم

نماید؛تا مؤمنان در آنجا با پرداختن به نماز و ذكر و دعا، زنگار غفلت از دل و جان بشویند و با خداوند متعال به معنای

واقعی كلمه اُنس بگیرند. پس هر اندازه مسجد در ایفای این نقش حیاتی موفّقتر و كار آمدتر باشد، به مسجدی كه

قرآن و سنّت آن را ترسیم نموده، یعنی همان«مسجد نمونه» نزدیكتر است.

منابع

[1] . بحارالانوار، علاّمه محمد باقر مجلسی،‌ ج 82، ص 164، مؤسسه الوفاء، بیروت، دوره 110 جلدی، چاپ دوّم، 1403 هـ .ق.

[2] . وسائل الشیعه، محمّد بن حسن عاملی، ج 3، ص 422، باب 1 از ابواب مكان المصلّی، روایت 2، دوره 20 جلدی،

اسلامیّه تهران، چاپ ششم، 1403 هـ .ق.

[3] . جنّ سوره 72، آیه 18.

[4] . وسائل الشیعه، محمّد بن حسن عاملی، ج 1، ص 268، باب 10 از ابواب وضو، روایت 5،

[5] . همان.

[6] . اشاره به حدیث:«من اختلف الی المسجد اصاب احدی الثمان ... او رحمه منتظره» ـ (همان، ج 3، ص 480، باب 3 از ابواب احكام المساجد، روایت 1.)

[7] . اشاره به حدیثی در مستدرك الوسائل، میرزا حسین نوری، ج 3، ص 361، باب 3، از ابواب احكام المساجد، روایت 13. تحقیق و نشر مؤسسه آل

البیت، چاپ اوّل، 1408 هـ .ق، مشهد.

[8] . همان.

[9] . وسائل الشیعه، محمّد بن حسن عاملی، ج 5، ص 372، باب 1 از ابواب صلوه الجماعه، روایت 7.